O SOLI SŁÓW KILKA – CZYLI LEKCJA CHEMII

Czytając tytuł możecie mieć wrażenie, że będziemy coś gotować. Nic bardziej mylnego, chociaż wątek kulinarny też pojawi się w tym artykule. Dziś o soli w kontekście zimy, która i do nas zawitała. Jak się już pewnie domyślacie bierzemy pod lupę sól drogową.

Już na pierwszy rzut oka każdy jest w stanie rozróżnić sól przemysłową, która jest niejadalna od soli spożywczej. Proces oczyszczania będzie rzutował na wszystkie atrybuty: skład, wygląd i smak. Sól spożywcza jet poddana temu procesowi, a sól przemysłowa nie, dlatego jest szara i ma grubsze ziarna. Sama w sobie ma lekko gorzki smak. Ta którą, solimy potrawy powinna być drobniejsza i biała. Problem zaczyna się, kiedy mamy do czynienia już z gotowymi potrawami i nie widać jaka sól została użyta.

Oprócz wizualnych różnic są oczywiście te w składzie chemicznym, który regulują normy Unijne. Kuchenna sól warzona (uzyskiwana w warzelniach) składa się w około 99% z chlorku sodu. Jest pozbawiona zanieczyszczeń takich jak siarczan sodu, ołów, czy kadm. Bardzo często wzbogaca się ją dodatkowo w związki jodu. Jeśli mówimy o soli przemysłowej to brak oczyszczania skutkuje całą listę szkodliwych substancji. Przede wszystkim zawiera duże stężenie siarczanu sodu, ale również diaksony, ołów, kadm, rtęć, arsen, magnez, potas czy wapń. Dodatkowo dodaje się to niej substancję zapobiegającą zbrylaniu. Najczęściej jest to żelazocyjanek potasu. Jest on niezbędny ze względu na właściwości higroskopijne, czyli pochłanianie wilgoci. Spokojnie, nawet jeśli zdarzyło się wam spożyć odrobinę takiej soli nie zagraża to waszemu zdrowiu. Jednak regularne jedzenie może doprowadzić do podrażnienia układu pokarmowego, nudności, astmy oraz zaburzeń pracy serca i układu nerwowego.

Skoro taka sól nie jest do jedzenia to po co w ogóle jest na rynku? Głównie jest przeznaczona do posypywania dróg i chodników, aby rozpuścić zalegający śnieg czy lód. Wyobraźmy sobie, że taka sól to dwie połączone cząsteczki - atom sodu i atom chloru. W kontakcie z kryształkami lodu dochodzi do reakcji chemicznej, która prowadzi do ich rozpadu. Najprościej mówiąc ich rozpuszczenia.

Wróćmy jeszcze do składu chemicznego. Na podstawie ilości danych substancji możemy wyróżnić kilka gatunków soli drogowej.

DR – do wykonania mieszanek z kruszywami lub do bezpośredniego użycia na nawierzchnie

DS – do bezpośredniego użycia na nawierzchnie oraz do przygotowania roztworu solanki

DA – do przygotowania mieszanki z kruszywami, bezpośredniego użycia na nawierzchnie oraz przygotowania roztworu solanki

Gatunek soli	DR	DS	DA
NaCl	90,0 % min	95,0 % min	96,5 % min
H2O	3,0 % max	1,0 % max	0,5 % max
SO4	3,0 % max	2,0 % max	1,4 % max
Części rozpuszczalne w wodzie	8,0% max	3,0% max	1,5% max
Zawartość antyzbrylacza	40 mg/kg	40 mg/kg	40 mg/kg
Granulacja ziarna	Powyżej 8 mm- 10% max Poniżej 1 mm – 60% max	Powyżej 6mm- 5% max Poniżej 1 mm – 50% max	Powyżej 3,5 mm- 5% max Poniżej 1 mm – 40% max

Jakość soli drogowej gwarantuje stała kontrola, a także nadanie certyfikatu Państwowego Instytutu Badawczego Dróg i Mostów oraz atest Państwowej Inspekcji Higieny.

Niestety sypanie solą dróg nie jest obojętne dla środowiska. Biały osad na butach, odbarwienia na kostkach brukowych, korozje i szkodliwy wpływ na rozwój roślin to tylko niektóre ze skutków stosowania soli.

Jeśli chcecie zabezpieczyć się przed zimą i kupić sól drogową mama nadzieje, że po przeczytaniu tego tekstu zwrócicie uwagę na jej parametry i sposób przechowywania, tak aby nie straciła swoich właściwości.